Hier begint een verzameling artikelen in tijdschriften, en video’s, zoveel mogelijk gerangschikt van vroeger naar nu. De onderwerpen verschillen, maar hebben met elkaar gemeen dat ze in een steeds kritischer stijl signalen plaatsen over de gestaag afnemende kwaliteit van het politieke systeem. Na de artikelen volgen boeken. Waar ik het origineel, of een versie in PDF, kon vinden heb ik een link geplaatst. Voor de goede orde meld ik nog dat ik probeer aan te geven op welke momenten het politieke systeem een ernstige neerwaartse kwaliteit onderging. Om te beginnen in de context van het nu volgende voorval in de Tweede Kamer dat ik om die reden uitvoerig beschrijf.

Opleidingen en cursussen

De Methode Klinkers heb ik enkele tientallen jaren gedoceerd. Niet alleen voor studenten bestuurskunde, maar ook voor groepen ambtenaren van het rijk, provincies en gemeenten. En voor de leden van de diverse projectteams met wie ik in binnen- en buitenland politieke en maatschappelijke problemen moest oplossen. Dit deel van het Verzameld Werk bevat enkele van die producten. In de loop der jaren verschoof de titel naar ‘Cursus Samenleving’, of naar ‘Cursus Circulair Beleid Maken’. Het aspect ‘circulair’ betekent in deze context dat de Methode, mits correct toegepast, geen zinloos, onuitvoerbaar beleid garandeert, noch beleidsnota’s die in een la verdwijnen. Geen verlies van beleidsenergie en geen productie van beleidsafval.

Geboden en verboden

Dit is een omvangrijke serie video’s waarin ik standpunten inneem over een grote verscheidenheid van onderwerpen die in het openbaar bestuur een rol spelen. Zie ze als een aanvulling op het hierboven genoemde boeken Beleid begint bij de Samenleving (2002) en Vakvereisten voor Politiek en Beleid (2002). Het zijn video’s die bijna allemaal horen bij de methodologische aspecten.

Uitvoerbaarheid van beleid en handhaafbaarheid van regelgeving

De problematiek van de niet-uitvoerbaarheid van beleid en de niet-handhaafbaarheid van regelgeving komt op veel plekken in mijn geschriften en video's voor. Ik vond het niettemin nodig om daarnaast een kleine aparte rubriek te maken over dit onderwerp. De sinds de jaren zeventig ingevoerde scheiding van beleid en uitvoering heeft desastreus gewerkt op de kwaliteit van de uitvoerbaarheid van beleid en de handhaafbaarheid van regels. Niet alleen werd de samenleving niet – of niet op de juiste manier – van onderop betrokken bij het ontwerpen van beleid, maar ook en vooral was er sprake van een toenemende verwaarlozing van de kennis en inzichten van uitvoerende instanties en individuele uitvoerders. Er is veel, zeer veel over gepubliceerd. In mijn boek’ Over de bekwaamheid en geschiktheid van politieke ambtsdragers’ ga ik daar dieper op in. Ik beperk me hier tot enkele van mijn belangrijkste geschriften op dit punt.

Sterk met Beleid

Indertijd ontwierp ik een serie video's in een rubriek Sterk met Beleid. Daarin licht ik diverse aspecten van uitvoerbaar beleid maken en handhaafbare regelgeving toe. 

Sterk met Recht

Hoewel ik gaandeweg mijn juridische noties ben gaan verwerken in een interdisciplinaire context heb ik in het begin ook typisch juridische geschriften gemaakt. Deze rubriek begint met enkele artikelen over recht. Daarna volgen enkele boeken.

Mijn aandacht voor federale staatsvorming van Europa voltrok zich in drie fasen. 

Van 1970 tot 1996 was het ‘slechts’ een zaak van inlezen. Primaire kennis verwerven. Mijn beleidsanalytisch werk met de Methode Klinkers bood geen ruimte voor meer bemoeienis met het begrip federale staatsvorming. 

Dat veranderde in 1996 toen ik naar België verhuisde om het proces van federale staatsvorming in dat land van dichtbij te bestuderen. Door kennismaking met Herbert Tombeur, directeur op het Ministerie van Buitenlandse Zaken van de Vlaamse regering, expert op het gebied van federalisering, ontdekte ik de finesses van dat type staatsvorming. Wij besloten met zijn tweetjes een Europese variant te maken van de Amerikaanse Federalist Papers van 1787-1788, de onderbouwing van het werk van de Philadelphia Convention van 1787, leidend tot de eerste federale constitutie ter wereld. Wij schreven onze European Federalist Papers in 2012-2013. Onze poging om daarna in 2013 in Boekarest een Citizens’ Convention á la die van Philadelphia te organiseren mislukte op het laatste moment omdat enkele financiers zich terugtrokken.

De derde fase brak aan met de oprichting van de Federal Alliance of European Federalists (FAEF), in Milaan in 2018, samen met Italiaanse, Franse en Spaanse federalisten. Tot medio 2023 mocht ik aan die Alliantie leidinggeven. 

Sterk met Europa

Boeken over federale staatsvorming in Europa

Nu volgen boeken over federalisering van Europa en publicaties in relatie tot die boeken.

Andere producties over federale staatsvorming

Hier vindt u een verzameling geschriften en video’s over het nut en de noodzaak om eindelijk na ruim tweehonderd jaar (de oprichting van de eerste federatie in Amerika tussen 1787-1789) dezelfde stap te zetten in Europa. Onder de titel Euromismen heb ik enkele video’s opgenomen, onder meer als kritiek op extreem rechts.

Zes specifiek video's over federalisme, met publiek

In 2019 zijn zes video’s opgenomen voor studenten in Milaan. Ik beantwoord hun vragen.

Failed Federations

In deze rubriek schenk ik aandacht aan het begrip ‘failed federations’. Hoewel er nu 27 federale landen bestaan die samen iets meer dan 42% van de wereldbevolking huisvesten zijn er na 1787 – de oprichting van de eerste federatie in Amerika door de Philadelphia Conventie – inmiddels meer dan 27 gevestigd. Maar ze hebben het niet allemaal overleefd. Zowel in Europa (denk aan het federale verbond in de Balkan onder leiding van Tito en aan de federale relatie tussen Tsjechië en Slowakije), in Afrika (het uiteenvallen van de federaties van Sudan en Kameroen), en Azië (Indonesië). De grondoorzaak van dat falen lag steeds in de constructie van een verkeerde juridische basis, namelijk een slechte federale constitutie. Veroorzaakt door mensen die niet weten hoe je een federale constitutie moet ontwerpen en een federatie in elkaar moet zetten. Dat biedt ze altijd de mogelijkheid om machthebbers in staat te stellen de federale constitutie naar hun hand te zetten. En vervolgens naar de ondergang te leiden. De oorzaak hiervan is onkunde of onwil om te beseffen dat de constructie van een federatie staat of valt met de kwaliteit van de basis, de federale constitutie. Die moet men maken op basis van Standard Operational Procedure, SOP. Kent men die niet of wil men die niet respecteren dan produceert men SOB: Standard Operational Bullshit.

Ik schenk nu alleen aandacht aan de ondergang van de Federatie van de Verenigde Staten van Indonesië in 1950 als gevolg van constitutioneel knoeiwerk en aan de niet op een correcte federale constitutie gebaseerde federatie van Rusland die van het federale Rusland een autocratische structuur maakte.

De ondergang van de Federatie van de Verenigde Staten van Indonesië

Hieronder ga ik in op de oorzaken van de ondergang van de Federatie van de Verenigde Staten van Indonesië in de periode van december 1949 tot medio augustus 1950. De links die ik u toon betreffen een uitvoerig onderzoek dat ik samen met Peter Hovens in 2020 heb uitgevoerd en in de vorm van een rapport heb aangeboden aan de VN Commissie over de Mensenrechten. Zonder ooit een reactie te hebben ontvangen. Waarschijnlijk door de aard van kwaadaardigheid die wij boven water wisten te krijgen. Geculmineerd in de begrippen bezetting, onderdrukking en uitbuiting van het Molukse volk door Indonesië. Er is bijzonder veel gepubliceerd over de Molukken, maar voor zover mij bekend, is er nooit eerder zo’n diepgaande analyse gepubliceerd van de manier waarop zo ernstig geknoeid is met federaal recht in de periode eind december 1949 tot 15 augustus 1950. Hieronder staan drie bronnen. Ten eerste een Trailer die ons rapport inleidt. Ten tweede de Nederlandse versie van dat rapport en ten derde de Engelse versie.

De constitutioneel volstrekt verkeerde federale constitutie van Rusland

Daarna ga ik in op de federale constitutie van Rusland die – net als het geval was met President Soekarno in 1950 - President Putin boven de wet plaatst en allesbehalve een constitutie mag heten, laat staan een federale. Het boek The Making of the Constitution for ‘The Federated States of Europe’ (zie elders in dit document) bevat naast een tien artikelen tellende federale constitutie voor Europa, ontworpen door de Citizens’ Convention van FAEF, veertien essays ter ondersteuning van elementen uit de Memorie van Toelichting op die constitutie. Een van die essays is van mijn hand en heeft als titel Unitary Aspects of Centripetal and Centrifugal Federations and the Source of Putin’s autocratic behavior. Dat geschrift volgt na de publicaties over de Molukken.